در درازنای تاریخ ادبیات ایران چه در اشعار شعرای سنتگرا از رودکی، فردوسی، منوچهر دامغانی و... گرفته تا شهریار و پروین و بهار و چه در آثار شاعران نوگرا مانند نیما یوشیج، شاملو، اخوان ثالث، فروغ و... طبیعت با تمام جلوههای رنگرنگش جایگاهی خاص داشته اما این بدان معنا نیست که ما این اشعار را برخلاف آنچه تا کنون گفته شده؛ شعر طبیعی بدانیم. شعر طبیعی یا شعر سبز یکی از ژانرهای مکتب ادبی اصالت کلمه و از ابداعات آرش آذرپیک بنیانگذار و تئوریسین مکتب فلسفی-ادبی عریانیسم است. زمینسوژگی، جانمایه و بنیانروایتِ هستیشناسیکِ سبزاندیشان و سبزنگاران و شعر سبز نخستین سیستم زیستنگرانة به راستی طبیعی تاریخ ادبیات جهان است و برآیندِ این فلسفه چیزی نیست جز رهایش اندیشههای بشری از تمام سنتهای غیرطبیعی و استایلهای زیستیِ انسانبنیاد که بازگشت انسان به چرخة زیست طبیعیِ خویش بهعنوان یکی از فرزندان زمین و همزیستیِ زمینمحورانه با تمام هستیمندان این سیارة سبز است که در آن همه و همه از ساحت ابژگی به درآمده و در نگرگاه فراسوژهگرایانة اصالت زمین بدون هیچ تفضیل یا تبیینِ انسانی مبدل به دگرسوژههایی برای درک زندگی طبیعی میشوند. در این مقاله که به روش پژوهشی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شده به تفکیک و تحلیل این دو نوع شعر و بازنمود هر کدام در اشعار و متون معاصر پرداخته و نتیجة بهدست آمده نشان میدهد شعر موسوم به شعر طبیعی خارج از فلسف و ادبیات سبز، شعر دربارة طبیعت بوده و نمیتوان عنوانی جز شعر طبیعتگرا به آن اطلاق کرد و شعر طبیعی همان شعر سبز است.
آذرپیک، آرش (1397)، دوشیزه به عشق بازمیگردد، کرمانشاه: دیباچه.
اکبری، مهری (1401)، فرازن مشرقی-جنس سوم ماه و دریا-، تهران: امید سخن.
تاجدینی، علی (1383)، «فرهنگ نمادها و نشانهها در اندیشة مولانا»، تهران: سروش.
تسلیمی، علی (1393)، گزارههایی در ادبیات معاصر ایران (شعر)، تهران: اختران، چاپ سوم.
تکیه، فرح (1400)، خورشید به چشمان فرازن دل باخت، تهران: مهر و دل.
صیدی، یلدا (1401)، جنبش جهانی شعر سبز از مکتب ترالیبیسم 83 تا جنبش فلسفی-ادبی 1400، تهران: امید سخن.
فخراسلام، بتول (1398)، «بررسی اخلاق زیست محیطی در فرهنگ ایرانی با تأکید بر شعر ناصرخسرو»، فصلنامة تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شمارة 17، از 48 تا62.
فولتز، ریچارد و دیگران (1393)، «اسلام و محیط زیست»، ترجمة دکتر محمد خواجهحسینی؛ سیدشهابالدین معینالدینی، مشهد: جهاد دانشگاهی.
مسیح، نیلوفر (1400)، جنس سوم، کرمانشاه: دیباچه.
مولانا، مارال (1398)، عاشقانههای آخرین ملکة هخامنشی، تهران: اریکه سبز.
همتی، آریو؛ رشیدی، علی (1400)، جنبش ادبی 1400 (آنتولوژی فراشعرنویسان مولتیفونیک)، تهران: مهر و دل.
مقالهها
ادیبراد، نرگس؛ یوسففام، عالیه؛ جعفریه، مهناز (1400)، «تأثیر زیستبومهای مختلف زمانی در اشعار سهراب سپهری و منوچهر آتشی از منظر نقد بومگرا»، فصلنامة علمی آموزش محیط زیست و توسعة پایدار، سال نهم، شمارة سوم، بهار، 147 -166.
آذرپیک، آرش (1399)، «تکامل سبزاندیشی از شعر طبیعتگرا تا شعر طبیعی»، فصلنامة فرازنان ایران، اندیشکدة جهانی کلمهگرایان ایران، سال دوم، شمارة سوم، مرداد، 19- 25.
آذرپیک، آرش (1397)، «زمینسوژگی در ادبیات طبیعی»، ماهنامة کلمه، اندیشکدة جهانی کلمهگرایان ایران، سال دوم، شمارة دهم، خرداد، 8 - 19.
آذرپیک، آرش (1399)، «فرااومانیسم از نگرگاه شعر سبز»، گاهنامة دنیای کلمه، سال اول، شمارة دوم، 19 - 32.
پارساپور، زهرا (1391)، «نقد بومگرا، رویکردی نو در نقد ادبی»، فصلنامة علمی پژوهشی نقد ادبی، سال پنجم، شمارة 19، 1- 26.
جواری، محمدحسین (1397)، «نقد محیط زیستی در حوزۀ ادبیات با رویکرد تطبیقی»، فصلنامة علمی پژوهشی پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دورة 6، شمارة 2، 128 -143.
داوودی مقدم، فریده؛ قلیپور، ربابه (1395)، «نگاهی به اشعار سیمین بهبهانی با رویکرد اکوفمنیسم اجتماعی و فرهنگی»، نخستین همایش ملی ادبیات غنایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد، 22 اردیبهشت.
ذوالفقارخانی، مسلم (1395)، «بررسی زیستبوم در شعر فروغ فرخزاد بر اساس نظریهی بومفمینیسم»، فصلنامة مطالعات نظریه و انواع ادبی، دانشگاه حکیم سبزواری، سال اول، شمارة 2، بهار، 115-142.
امجدیان, هنگامه. (1401). تفاوت شعر طبیعی با شعر دربارة طبیعت وخوانش مانیفست شعر سبز. دو فصلنامه علمی و تخصصی زبان و ادبیات فارسی «پژوهشهای نوین ادبی», 1(1), 79-100.
MLA
هنگامه امجدیان. "تفاوت شعر طبیعی با شعر دربارة طبیعت وخوانش مانیفست شعر سبز". دو فصلنامه علمی و تخصصی زبان و ادبیات فارسی «پژوهشهای نوین ادبی», 1, 1, 1401, 79-100.
HARVARD
امجدیان, هنگامه. (1401). 'تفاوت شعر طبیعی با شعر دربارة طبیعت وخوانش مانیفست شعر سبز', دو فصلنامه علمی و تخصصی زبان و ادبیات فارسی «پژوهشهای نوین ادبی», 1(1), pp. 79-100.
VANCOUVER
امجدیان, هنگامه. تفاوت شعر طبیعی با شعر دربارة طبیعت وخوانش مانیفست شعر سبز. دو فصلنامه علمی و تخصصی زبان و ادبیات فارسی «پژوهشهای نوین ادبی», 1401; 1(1): 79-100.