نظریة عمیق گرایی معنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه رازی کرمانشاه. ایران

چکیده

مسألة معنا مهم‌ترین بحث در علوم انسانی، زبان‌شناسی و معنی‌شناسی‌ست. ساختارگراها معنا را برآیندِ گزاره‌‌ها و متن می‌دانند. پساساختارگراها قائل به ‌معنای ثابت برای کلمات نیستند بلکه معتقدند هر «دال» معنا را به ‌تأخیر می‌اندازد و معنایش را در «دال»‌های دیگر می‌یابد بدین ترتیب با به تأخیر افتادن معنا عملاً با «مدلول» خاصی در متن مواجه نیستیم و اصولاً معنا نه درکلمه بلکه برآیندِ ارتباطات است. در پاسخ به اینکه چه چیزی سبب می‌شود یک واژه یا آوا دارای معنا باشد؛ تاکنون آرای گونه‌گونی ارائه ‌شده مانند: نظریة ارجاعی معنا، نظریة توصیفی معنا، نظریة کارکردی معنا و... که مورد بررسی قرار خواهند گرفت. یکی از این نگرش‌ها نظریة معنی‌شناسی عمیق‌گراست که معنا را حقیقتی عمیق و بسیط‌‌ترین و زایاترین و بنیادی‌ترین جوهرة کلمه می‌داند. هدف از این نوشتار افزون بر آنالیز نظریات گذشتگان دربارۀ معنا، واکاوی نظریة عمیق‌گرایی معنایی نسبت به معنای واژه‌هاست که معنای جاری‌شده از لوگوس را یک حقیقت عمیق می‌داند که با حفظ و همراهیِ هموارة ساحات محدود ثابت، بی‌نهایت ساحت متغیر معنایی می‌پذیرد. این مقالۀ پژوهشی بر آنست با نقد نظریه‌های موجود دربارۀ رابطۀ معنا و پدیدارها و چگونگی شکل‌گیری معنا و سرچشمۀ آن، نظریة عمیق‌گراییِ معنا را ارائه دهد و ثابت کند که این نظریه نخستین سیستم اصالت معنا در زبان‌شناسی نوین را مطرح کرده است. بی‌گمان هر یک از نظریه‌های معنایی درصدد بیان نظام‌هایی برای تبیین معنا، رابطۀ معنا و پدیدارها و... هستند. بر همین اساس این امر ما را در جهت درک رابطة بین کلمه و پدیدارها و منبع معنا یاری خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها


  1. کتاب‌ها

    1. احمدی، بابک (1374)، مدرنیته و اندیشه انتقادی، تهران: مرکز.
    2. آذرپیک، آرش؛ اهورا، هنگامه؛ مسیح، نیلوفر (1396)، چشم‌های یلدا و کلمه کلید جهان هولوگرافیک، تهران: روزگار، چاپ دوم.
    3. استرول، اورام (1383)، فلسفه تحلیلی در قرن بیستم، ترجمۀ فریدون فاطمی، تهران: مرکز.
    4. اکوان، محمد (1380)، ویتگنشتاین: زبان و فلسفه، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 293 - 308.
    5. آلستون، ویلیام پ (1380)، فلسفه زبان، ترجمه نادر جهانگیری، مشهد: فردوسی.
    6. ویتگنشتاین، لودویک (1399)، رسالۀ منطقی-فلسفی (تراکتاتوس)، مترجم: امید مسعودی‌فر، تهران: تمدن علمی.
    7. هاشمی، شبنم (1400)، بانوی واژه‌ها، کرمانشاه: دیباچه.
    8. همتی، آریو؛ رشیدی، علی (1400)، جنبش ادبی 1400 (آنتولوژی فراشعر نویسان مولتی فونیک)، تهران: مهر و دل.

    مقاله‌ها

    1. آذرپیک، علیرضا؛ احمدی، پروین (1397)، «بررسی مفهوم پدیدار از نگاه مکتب اصالت کلمه»، مجلۀ نقد ادبی و زبانی رخسار زبان، شمارۀ 6 و 7، 5 - 24.
    2. آذرپیک، علیرضا؛ احمدی، پروین (1398)، «بررسی مفهوم لوگوس از آغاز تا اکنون»، مجلۀ نقد ادبی و زبانی رخسار زبان، شمارۀ 9، 87 - 116.
    3. آذرپیک، علیرضا؛ احمدی، پروین (1399)، «ذات‌گرایی عریانیستی و تاریخ‌گرایی عمیق‌گرا در زبان‌شناسی فراساختارگرا»، مجلۀ نقد ادبی و زبانی رخسار زبان، شمارۀ 15، 101 - 132.
    4. آذرپیک، علیرضا؛ احمدی، پروین (1398)، معنی‌شناسی عمیق‌گرا، مجلۀ نقد ادبی و زبانی رخسار زبان، شمارۀ 10، 85 - 114.
    5. سجادی، سیدمهدی؛ دشتی، زهرا (1387)، تبیین و تحلیل تعلیم و تربیت از منظر پساساختارگرایی، اندیشه‌های نوین تربیتی، دورۀ 4، شمارۀ 1 و 2
    6. کیاشمشکی، ابوالفضل؛ هاشمی، سیدعلی (1391)، نسبت نظریات معنا با واقع‌گرایی (با تأکید بر نظریۀ معنا نزد علامه طباطبایی)، Cambridge 49MIT 5 28.

    Quine,w.v. (1960) word and object.Cambridge,ma:MIT press

    Hornsby, Jennifer and guy Longworth(2006) reading philosophy of language: selected texts with interactive commentary.

    Lepore,Ernestt aErnestkrsityukkk Ludwig (2008) ontologyogyn theory of meaning international journal of philosophical studies,v ol.14 (3),325.335

     Kripke, saul naming and necessity y y: H HarvHarvardversity press, 1Kuhn

    Kuhn, Thomas: the structure of scientific revolutions; Chicago o i:unive rsity of ChiPresspress, 1970Lycanlycan,w.g.philosophysolanguageusageuage,philosolanguaGuageg usareferentialial theory of meaning1_6 new York&LRoutledgeuWittgensteinnestein, Lphilosophicalohical investigaAnscombescombe:g.e.m.trans, 3rd ediMacmillanmillan, new York:1968

     

دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1401
صفحه 49-78
  • تاریخ دریافت: 06 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 17 اردیبهشت 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 17 اردیبهشت 1401