خوانشی سیاسی و ساختارگرایانه از قالب‌های قصیده، نیمایی و سپید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

چکیده

جامعه‌شناسی ساخت‌گرا یکی از رویکردهای اساسی در نقد ادبی معاصر است. ساختارگرایانی چون لوکاچ، گلدمن، ماشری، آلتوسر و ایگلتون معتقدند همان‌گونه که ساختار ادبیات از ساختار جامعه تأثیر می‌پذیرد، به همان نسبت یا کم و بیش بر ساختار جامعه تأثیر می‌گذارد. از نظر آن‌ها هر نظریۀ ادبی خصلتی سیاسی داشته و در زیر سیطرۀ ایدئولوژی است. ساختارگرایی، بازتاب ایدئولوژی و ساختارها را در اثر ادبی بررسی کرده و آنگاه تأثیر اثر ادبی را در تحولات اجتماعی نشان می‌دهد. در این مقاله ساختار قالب‌های قصیده، نیمایی و سپید بر اساس آرای جامعه‌شناسان ساختارگرا بررسی می‌شود. هدف مقالۀ حاضر تبیین چگونگی رابطۀ ساختار قالب‌های قصیده، نیمایی و سپید با ساختار جامعه و ایدئولوژی حاکم بر آن بوده و این نتیجه حاصل شده است که ساختار این قالب‌ها از ساختار جامعه و ایدئولوژی حاکم بر آن متأثر بوده است. با توجه به جایگاه قافیه می‌توان گفت که ساختار قصیده با ساختار جامعۀ خودکامه و ساختار قالب‌های نیمایی و سپید نیز با لیبرالیسم هم‌خوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات